ކިޔަވައި ދިނުމުގައި ގެންގުޅޭނެ ފަލްސަފާ

ކޮންމެ ކަމެއް ކުރުމުގައިވެސް އެކަމެއް އެންމެ ފުރިހަމައަށް ކުރެވޭނީ އެކަމެއް ކުރާހިތުން ކުރާނަމައެވެ. އަދި އެކަމެއް ކުރުމައް އޮންނަ އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތްތައް ހޯދާ އެގޮތައް އެކަން ކުރަން މަސައްކަތް ކުރުމުންނެވެ. މި ގޮތުން ކިޔަވައި ދިނުމަކީވެސް އެކަން ކުރާހިތުން ކުރާކަމުގައިވާނަމަ، އެކަން ކުރިއެރުވުމައްޓަކައި ނުވަތަ އެކަމުގެ ހުނަރު ހޯދުމައްޓަކައި މަސައްކަތް ތަކެއް ކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ.

ދަރިވަރުންނައް ކިޔަވައިދޭ އެއްޗެއް އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި އެކުދިންނަށް ފޯރުކޮއްދިނުމައްޓަކައި  އެޑިއުކޭޝަނަލް ސައިކޮލޮޖިސްޓުން އުނގެނުމާއި އުނގަންނައިދިނުމާއިބެހޭ ދިރާސާތައްކޮށް އެބޭފުންގެ ތަޖުރިބާތަކާއިއެކު ކިޔަވައި ދިނުމުގައި ބޭނުން ކުރާނެ ތިއަރީތަކެއް ވަނީ އުފައްދާފައެވެ. އަދި ދަނީ އުފައްދަމުންނެވެ. މި ތިއަރީ ތަކުގައިވާ ކަންތައްތަކަކީ 100% މުދައްރިސުންނަށް ބޭނުންހިފޭ ކަންތައްތަކެއް ކަމުގައިނުވިޔަސް މި ތިއަރީ ތަކަކީ މުދައްރިސުންނަށް ބޭނުންތެރި ތިއަރީތަކެކެވެ. އެކި މުދައްރިސުން އެކި ތިއަރީ ތަކުގެ ބޭނުން އަންނަނީ ކިޔަވައިދިނުމުގައި ހިފަމުންނެވެ. ކިޔެވުމުގެ މަރުޙަލާގައި އުޅެނީ ތަފާތު އުމުރުފުރާތަކުގެ ކުދިންނެވެ. އަދި އޭގެ ތެރެއިން ކޮންމެ ކުއްޖަކީ ތަފާތު ކުއްޖެކެވެ. އެހެންކަމުން ކިޔަވައި ދިނުމުގައި ތަފާތުގޮތްތަކެއް ބޭނުން ކުރުމަކީ ކުދިންނަށް ވަރަށް ފައިދާހުރި ކަމެކެވެ. މި ގޮތުން މި ތިއަރީ ތަކުގައި ވާގޮތުން އެކި ކުދިން ނަށް ދަސްކުރަން ފަސޭހައީ އެކި ގޮތަށެވެ.  އެހެންކަމުން ކިޔަވައި ދިނުމުގެ ފަލްސަފާއެއް ކަޑައަޅާއިރު އެފަލްސަފާ ފުރިހަމަވާނީ ދިރާސާތައްކޮއް ހޯދިފައިވާ ތިއަރީތަކައް ބިނާކޮއް ފަލްސަފާއެއްކަނޑައެޅުމުންކަން ޔަގީނެވެ. މިގޮތުން އަޅުގަނޑު ކިޔަވައި ދިނުމުގައި ގެންގުލޭނެ ފަލްސަފާ ބިނާކޮއްލާފައިވާނީ މި ތިއަރީ ތަކައް ބިނާކޮށެވެ.

އުގެނުމާއި އުގަންނައި ދިނުމުގެ ގޮތްތައް ބަޔާންކޮއްދޭ ތިއަރީ ތަކުގެ ތެރެއިން ބިހޭވިއަރ ލާނިން ތިއަރީ ގައި ދަރިވަރުންގެ ސުލޫކާއި ގުޅޭގޮތުން އެކުދިންނާއި މުއާމަލާތު ކުރާނެގޮތް ބުނެދެއެވެ. ދަރިވަރުންގެ ސުލޫކާއި ގުޅުވައިގެން ހިއްވަރު ދިނުމާއި އަދަބު ދިނުމަކީ ވަރައް މުހިންމު ކަމެކެވެ. މި ކަން މިގޮތައް ކުރެވެނީ ދަރިވަރުންގެ ސުލޫކާއި ގުޅިގެން އެކުދިންނަށް ރަނގަޅު ބަދަލެއް ގެނައުމަށެވެ. އެހެންކަމުން ކިޔަވައި ދިނުމުގައި މިތިއަރީ ބޭނުން  ކުރަންޖެހެއެވެ. ބިހޭވިއަރް ތިއަރީގެ އިތުރުން މޯޓިވޭޝަން ތިއަރީ ގައި ވާގޮތުން ދަރިވަރުންގެ ސަމާލުކަން ހޯދުމީ މުހިންމުކަމެކެވެ. އަދި ކުދިން ޝައުގުވެރިވާނެ ގޮތްތައްވެސް މި ތިއަރީގައި ބުނެދެއެވެ. އެހެންކަމުން ކިޔަވައި ދިނުމުގައި މި ދެ ތިއަރީގެ ބޭނުން ހިފައިގެން ފިލާވަޅުތައް ގެންދިއުމުން ދަރިވަރުންނަށް ފަސޭހައިން މުދައްރިސް އަންގައިދޭން ބޭނުންވާ ފިލާވަޅު ބުނެދެވޭނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެންމެ ބޮޑައް ސަމާލުކަންދޭންޖެހޭނެ ކަމަކީ އަދަބު ދިންކަމުގައި ވީނަމަވެސް އަބަދު އެއްގޮތަކައް ނުދިނުމެވެ. އެއީ އަބަދު އެއްގޮތަކައް ކަންތައް ކުރުމުން އެންމެ އެދެވޭ ނަތީޖާ ނުފެނިދާނެތީއެވެ.

ކޮގްނިޓިވް ލާނިންގް ތިއަރީ ގެ އަލީގައި ކުދިން އެކިއެކި ކަންތައްތައް ދެނެގަނެ ދަސްކުރާ ގޮތާއި، އެއްޗެހި ހަދާނުގައި ހަރުލައްވާ ގޮތް އެގިގެންދެއެވެ. އެހެންކަމުން ދަރިވަރުންނަށް ފިލާވަޅު ނަގައިދޭއިރު މި ތިއަރީގެ އަލީގައި ކުދިންދަސްކުރާ ގޮތައް ބަލައިގެން ފިލާވަޅު ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް އަޅުގަނޑު ވިސްނާނަމެވެ.

ކުދިންނަށް ފިލާވަޅު ކިޔައި ދިނުމުގެ އިތުރުން ދެން އެންމެ މުހިންމު ކަމަކީ ދަރިވަރުންނަށް އެގުނު މިންވަރު ބެލުމަށް ސުވާލު ކުރުމެވެ. އެހެންކަމުން ފިލާވަޅު ކުރިއަށް ދާއިރުގައްޔާއި، ފިލާވަޅު ނިމުމައްފަހުވެސް ސުވާލު ކުރުމާއި، ހެދުމަޓަކައި ސުވާލު ދޭންޖެހެއެވެ. އަދި މީގެ އިތުރުން ހަމައެކަނި މުދައްރިސް ހުރިހާއެއްޗެއް ކިޔައި ދިނުމުގެ އިތުރުން ދަރިވަރުން ގުރޫޕްކޮއްގެން ކުދިން ބައިވެރިކޮއްގެން ގެންދިއުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ.

އެހެންކަމުން އަޅުނގަޑު ދެކޭ ގޮތުގައި ތިއަރީ ތަކުގެ ބޭނުން ހިފައިގެން ކުދިންނާ ގުޅޭގޮތައް ކުދިން ބައިވެރި ކޮއްގެން، ކުދިން ޝައުގުވެރި ވާނެގޮތައްފިލާވަޅު ގެންދަންޖެހެއެވެ. އަދި ފިލާވަޅުތަކުގެ މަޤްޞަދު ޙާސިލުވާނެ ގޮތައް ވިސްނައިގެން ފިލާވަޅުގެންދަންޖެހެއެވެ. އެއީ އެންމެ ކުޑަ ކުދިންނުން ފެށިގެން ބޮޑެތި ކުދިންނާހަމައައްވެސްމެއެވެ.

އެސެސްމެންޓް އެންޑް އިވެލުއޭޝަން

ކިޔަވައި ދިނުމުގެ އިތުރައް ކިޔަވައިފައިވާ އެއްޗެއް އެގެނީ  ކިހާވަރަކައްތޯ ބެލުމަކީ ވަރައް މުހިންމު ކަމެކެވެ. އެއްވެސް ޝައްކެއްނެތް ގޮތުގައި ކުދިންނަށް ކިޔަވައިދެވިފައިވާ އެއްޗެއް އެގޭ މިންވަރު ބަލަންޖެހެއެވެ. އެހެން ނޫންކަމުގައިވާނަމަ ކިޔަވައިދެވުނުއެއްޗެއް އެގެނު މިންވަރެއް ނޭގޭނެއެވެ. މިގޮތުން ދަރިވަރުން އިމްތިހާނުކޮއް ވަޒަންކުރެއެވެ. ނުވަތަ އެސެސްކުރުމާއި، އިމްތިޙާނު ކުރެއެވެ.

ވަޒަންކުރުމަކީ އިމްތިހާނުކުރުމުގެ ނަތީޖާގެ ތެރެއިން ކަނޑައަޅާ ކަނޑައެޅުންތަކެވެ.  އެސެސްކުރުން ނުވަތަ އިމްތިހާނު އެކިގޮތްގޮތައް ކުރެއެވެ. މި ގޮތުން އިމްތިހާނުކުރާ ގޮތްތަކައް ބަލާއިރު ޔުނިޓްޓެސްޓު ނަގައިގެންނާއި، މަޒްމޫން ލިޔެގެންނާއި، ޕޯޓްފޯލިޔޯ، ޕްރޮޖެކްޓް ފަދަ ތަކެތި ދީގެން ކުދިންގެ ފެންވަރުބަލައެވެ. މިއީ ވަރައް މުހިންމު ކަމެކެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ކުދިންގެ ފެންވަރުއެގި ކުދިން ކިޔެވުމައް އިތުރު ބާރަކައްވެގެން ދެއެވެ.

އިމްތިހަނު ކުރުމުގެ ގޮތްތަކައްބަލާއިރު 3 ގޮތަކައް އިމްތިހާނުކުރެއެވެ. އެއީ ޑައިގްނޯސްޓިކް އާއި ފޯރމެޓިވް އަދި ސަމަރޓިވް އެވެ.

ޑައިގްނޯސްޓިކް:

ޑައިގްނޯސްޓިކް ގެ ބޭނުމަކީ ކުދިންނަށް އެގިފައިހުރި ކިހާ މިންވަރަކައްތޯ ބަލާ ވަކި ގޮތެއް ނިންމުމައް ދެވޭ އިމްތިހާނެކެވެ. މި އިމްތިހާނުގައި ބޮޑައްބަލާނީ އެގިފައިހުރިއެއްޗެއްގެ މައްޗައް ބިނާކޮއް ގެނެވިދާނެ ބަދަލަކައް ނުވަތަ އެގިފައިހުރި އެއްޗެއްގެމައްޗައް ބިނާކޮއް އުގަންނައިދިނުމަށެވެ. މިފަދަ އިމްތިޙާނުތައް ދެނީ ކޯހެއް ފަށާއިރު ނުވަތަ ޓާމެއް ފަށާއިރުއެވެ. މިސާލަކައް ސްކޫލްތަކައް ވައްދާއިރު ނަގާޓެސްޓު މިގޮތައް އާންމުކޮއް ޓެސްޓު ނަގަނީ އެކުދިން ވައްދަން އެދިފައިވާ ގްރޭޑް ގެ ފެންވަރު ހުރިތޯ ބެލުމުގެ ގޮތުންނެވެ.

ފޯރމެޓިވް:

މިފަދަ އިމްތިހާނުތައް ނަގަނީ ކިޔަވައި ދެމުންދާއިރު އެގުނު މިންވަރު ބެލުމަށާއި ކިޔަވައިދިނުމުގެ ކުރިންނެވެ.

މިސާލަކައް ވަކި ޔުނިޓެއް ނިމުމުން ނަގާ ޔުނިޓު ޓެސްޓެވެ.

ސަމަރޓިވް:

މިވައްތަރުގެ ޓެސްޓު ނަގަނީ ކިޔަވައިދީނިމުމުން ކުދިންނަށް ދަސްވި މިންވަރު ބެލުމަށެވެ.

މިސާލަކައް ޓާމްތައް ނިމުމުންނަގާ ޓާމްޓެސްޓުތަކެވެ.

ހަވާލާ: 

ޑައިގްނޯސްޓިކް އެންޑް ފޯރމެޓިވް އެސެސްމެންޓް.  http://serc.carleton.edu/introgeo/assessment/formative.html

    ތްރީޓައިޕްސްއޮފްއެސެސްމެންޓް http://www.misd.k12.mi.us/departments/curriculum/instructionalservices/assessment/typesofassessment/

އެޑްރެސިން ސުޓޫޑަންޓް ޑައިވާސިޓީ 

ކޮންމެ ކްލާސް ރޫމެއްގައިވެސް ތަފާތު ފަންތީގެ ކުދިން ތިބޭނެއެވެ. އަދި ނަފްސާނީ ގޮތުންނާއި ޖިސްމާނީ ގޮތުން ތަފާތު ކުދިން އުޅޭނެއެވެ. މި  ހުރިހާ ކުދިންނައް އެއްފެންވަރެއްގައި ފިލާވަޅެއް ކިޔަވައިދެވޭނީ މުދައްރިސް ރަނގަޅައް ފިލާވަޅައް ތައްޔާރުވެ، ކްލާސްރޫމުގައިތިބޭ ކުދިންގެ ގޮތް އެގިގެންނެވެ.

ކްލާސް ރޫމެއްގައި އުގެނުމުގެ ޢައިބުތައް ހުންނަ ކުދިންނާއި، ޢާޠިފީ ނުވަތަ އިމޯޝަނަލް އުނދަގޫތަކާ ކުރިމަތިވެފައި ތިބޭ ކުދިން ތިބޭނެއެވެ. މި ދެ ބާވަތުގެ ކުދިންނަށް ކިޔަވައި ދިނުމުގައިވެސް މުދައްރިސުން ޚާއްޞަ ސަމާލުކަމެއް ދޭންޖެހޭނެއެވެ. މިގޮތުން އުގެނުމުގައި ޢައިބުތައް ހުންނަ ކުދިންނަށް އެކުދިންނަށް ކުރެވޭވަރުގެ  ނުވަތަ އެކުދިންނަށް އެކަށޭނަ މަސައްކަތް ޙަވާލުކުރަންޖެހެއެވެ. އެހެން ނޫންކަމުގައިވާނަމަ އެކުދިން އެހެން ކުދިންގެ ކުރިމަތީގައި ލަދުވެތިވެ ކިޔެވުންމަތިން ފޫހިވާގޮތް މެދުވެރި ވެދާނެއެވެ. މިފަދަ ކުދިން ކަމެއް ކުރުމުން ތަޢުރީފުކޮއް އެކުދިންނަށް އިތުރައް ސަމާލުކަންދިނުމަކީ އެކުދިންގެ ކިޔެވުމަށް ރަނގަޅު އަސަރުކުރާނެކަމެކެވެ. މިސާލަކައް ވާހަކައެއް ލިޔުމަށް ކުދިންނާ ހަވާލުކުރުމުން މިފަދަ ކުއްޖަކު ރީތި ވާހަކައެއް ލިއުމުން އެކަން ފާހަގަކޮއް ތަޢުރީފުކޮއް އެވާހަކަ ކުލާހައް ހުށައަޅާދެވިދާނެއެވެ.

ޢާޠިފީ ނުވަތަ އިމޯޝަނަލް އުނދަގޫތަކާ ކުރިމަތިވެފައި ތިބޭ ކުދިން ދެ ގޮތަކައް ފާހަގަ ކުރެވެއެވެ. އެއްބައި ކުދިންނަކީ ޢުދްވާނީގޮތް ދެއްކުމާއި، ދޮގުހެދުމާއި، ވައްކަން ކުރުންފަދަ ސިފަތައް  އެކުދިންގެ ކިބައިގައި ހުންނަ ކުދިންނެވެ. އަނެއްބައި ކުދިންގެ ކިބައިން ލަދުވެތިކަމާއި، މަޑުމައިތިރިކަމާއި، ބިރުގަތުން ފެންނާނެއެވެ.

އަދި މީގެ އިތުރުން ކުލާހުގައި ތިބޭ އެހެން ކުދިންނަށްވުރެ އާދަޔާ ޚިލާފައް މޮޅެތި ކުދިންނާމެދުވެސް މުދައްރިސުން ޚާއްސަ ސަމާލުކަމެއް ދޭންޖެހޭނެއެވެ. އެއީ ބައެއްފަރު މިފަދަ ކުދިންގެ ފުށުން މުދައްރިސައް އުދަގޫކުރުން ނުވަތަ އެކުދިން ފިލާވަޅާއިމެދު ފޫހިވުން ފަދަ ކަންތައްތައް އެކުދިންގެ ފަރާތުން ފެއްނާނެއެވެ. އެހެންކަމުން މުދައްރިސުން މިފަދަ ހުރިހާ ކުދިންނާއިމެދު ވިސްނައިގެން ފިލާވަޅު ކުރިއަށް ގެންދިއުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ.

އަންޑަސްޓޭންޑިންގް ލާނަރ ކެރެކްޓަރިސްޓިކްސް އެންޑް ލާނިންގް ސްޓައިލް

ކޮންމެ ކުއްޖަކީ ތަފާތު ކުއްޖެކެވެ. އެކި ކުދިންޝައުގުވެރިވާނީ އެކި ކަންތައްތަކަށެވެ. ހަމައެގޮތަށް އެކިކުދިން ދަސްކުރާނީ ނުވަތަ ދަސްކުރަން ފަސޭހަވާނީ އެކި ގޮތަށެވެ. މިއީ ކިޔަވައިދިނުމުގެ ދާއިރާގައި އުޅޭ މުދައްރިސުން ނާއި އެހެނިހެން ފަރާތްތަކައްވެސް އެގެންޖެހޭކަމެކެވެ. ތިމާއަށް ދަސްކުރަން ފަސޭހަގޮތައް އަނެކާއަށް  ދަސްކުރަން އުދަގޫވެދާނެއެވެ.

އެކި ކުދިންނަކީ އެކި ލެވެލްގެ ކުދިން ނެވެ. އަދި އެކި ފެންވަރުގެ ޢާއިލާތަކުން އައިސްފައިވާ ކުދިންނެވެ.  ވިސްނުން ތޫނު ކުދިންނާއި، ވިސްނުން ކޮށި ކުދިންނެވެ. ވާހަކަ ދެއްކުމުގައި ދަތިތަކާ ކުރިމަތި ވެފައިވާ ކުދިންނާއި، ނަފްސާނީ މައްސަލަތަކާއިކުރިމަތިވެފައިވާ ކުދިންނެވެ.  އެހެންކަމުން މުދައްރިސް ކިޔަވައި ދިނުމުގައި މިހުރިހާ ކަމަކައް ބަލަންޖެހެއެވެ.

ކުދިންނަކީ ކޮންބައެއްކަން އެގުމުގެ ސަބަބުން އެކުދިންނާ ގުޅޭގޮތައް ފިލާވަޅުތައް ގެންދިއުމާއި، މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮއްދިނުމާއި، ކުދިންނާއި ގުޅޭ ގޮތުން އިރުޝާދު ދިނުމައް މުދައްރިސައް އެގޭނެއެވެ. ކުދިންނަކީ ކޮންބައެއްކަން އެގުމުގެ އިތުރައް ކުދިން ދަސްކުރާ ގޮތްތައް އެގުމަކީވެސް މުހިންމު ކަމެކެވެ.

 ( ގްރޭސް ފިލަމިންގް، ތ.ނ). ހާމަކުރައްވާ ގޮތުގައި އެއްބައި ކުދިންނަކީ ބަލައިގެން ދަސްކުރާ ކުދިން ކަމުގައިވާއިރު އަނެއްބައި ކުދިންނަކީ އަޑުއަހައިގެން ދަސްކުރާ ކުދިންނެވެ. އަދި އަނެއްބައި ކުދިންނަކީ ކޮއްގެން ދަސްކުރާ ކުދިންނެވެ. ބަލައިގެން ދަސްކުރާ ކުދިނަށް މައިންޑުމެޕް، ވީޑިއޯ ފަދައެއްޗެހި ބަލައިގެން ދެނެގަންނަން ފަސޭހަވާނެއެވެ. އަދި އަޑުއަހައިގެން ދަސްކުރާ ކުދިންނަށް ގުރޫޕް ގައި މަސައްކަތް ކޮއްގެން ދެނެގަންނަން ފަސޭހަވާއިރު ކޮއްގެން ދަސްކުރާކުދިންނަށް ޢަމަލީ ގޮތުން އެކަން ކޮއްގެން ، ޙަރަކާތް ދައްކުވައިގެން ދެނެގަންނަން ފަސޭހައެވެ. މިސާލަކައް ވުޟޫ ކުރުން ފަދަ ފިލާވަޅެއް ކުރިއަށްގެންދާއިރު ޙަރަކާތުން ވުޟޫ ކުރާގޮތް ދައްކަމުން ކުދިންނަށް ކިޔައި ދީފިކަމުގައިވާނަމަ  މި ތިން ގޮތައް ދަސްކުރާ ކުދިންނަށްވެސް ފަސޭހަވާނެއެވެ. އެހެންކަމުން ކާމިޔާބު މުދައްރިސަކީ މި ހުރިހާ ކުދިންނަށް ބިނާކޮއްގެން ލެސަން ޕްލޭންހަދާ އަދި ކުލާސް ރޫމްގައި އެ އެޕްލައި ކުރާ މުދައްރިސުންނެވެ.  އެހެންކަމުން ދަރިވަރުންނަކީ ކޮންބައެއްކަން ދެނެގަނެ އެކުދިން ދަސްކުރާ ގޮތް އެގުމަކީ ކިޔައިދިނުމުގައި މުދައްރިސައް ފިލާވަޅު ގެންދިއުމުގައި ފަސޭހަތަކެއް ވުމުގެ އިތުރައް، މުދައްރިސުންނަށް އެގުން މުހިންމު ކަމެކެވެ. 

ހަވާލާ:

ގްރޭސް ފިލަމިންގް. (ތ.ނ). ލާރނިން ސްޓައިލްސް. http://homeworktips.about.com/od/homeworkhelp/a/learningstyle.htm

މޯޓިވޭޝަން ތިއަރީ

ޝައުޤުވެރިކަމަކީ ވަކި ކަމެއް ނުވަތަ ލަނޑުދަނޑިއެއް ޙާޞިލު ކުރުމަށްޓަކައި އެ ދިމާއަށް ކުއްޖާ އަމާޒުކުރުވާ އެކަމަށް ބާރުފޯރުވާ، އެކަން ޙާޞިލު ކުރުމަށް ތަފާތު ކަންތައްތައް ކުރުވާ ބާރަށް ކިޔާ ނަމެކެވެ. އެހެން ގޮތަކަށް ދަންނަވާނަމަ ލަނޑުދަނޑިތައް ޙާޞިލްކުރުމަށްޓަކައި މީހުންގެ ކިބައިން ފާޅުވާ އެ ކަމަކަށް އަމާޒު ކުރުވަނިވި އުޞޫލުތަކެވެ. ޝަޢުޤުވެރިކަމައް ބާރުފޯރުވާ ކަންތައްތަކުގެ ތެރޭގައި އެމީހެއްގެ އަމިއްލަ ނަފުސުގެ ސަބަބުތަކާއި، ވަށައިގެންވާ މާޙައުލާ ގުޅިފައިވާ ސަބަބުތަކެއް ވެއެވެ. މި ނަޒަރިއްޔާތުގައި ސަމާލުކަން ހޯދޭނެ ނުވަތަ ޝައުގުވެރިވާނޭ ގޮތްތަކައް ބަރޯސާކޮއްގެން އުގަންނައި ދިނުމެވެ. އެގޮތުން ޝައުގުވެރިކަން ނުވަތަ މޯޓިވޭޝަން ދެބަޔަކައް ބެހެއެވެ. އެއީ އިންޓްރިންސިކް މޯޓިވޭޝަން އާއި އެކްސްޓްރިންސިކް މޯޓިވޭޝަނެވެ.

އިންޓްރިންސިކް މޯޓިވޭޝަން:  ފަރުދީގޮތުން ކޮންމެ މީހެއްގެ އެތެރޭގެ ބޭނުންތަކުގެ މައްޗައް ބިނާވެފައިވާ ޝައުގުވެރި ކަމެކެވެ. މި ފަދަ ޝައުގުވެރިކަން ހުންނަ ކުދިން އެކަން ކުރާނީ އަމިއްލައަށް އެކަމެއްކުރަން ބޭނުންވެގެނެވެ. އެކަމެއް ކުރުމުން ލިބިދާނެ އިނާމަކައް ސަމާލުކަމެއް ނުދޭނެއެވެ. މިސާލަކައް:  ކުއްޖަކު ވާހަކަ ލިޔަން ދަސްކޮއްދޭ ކުލާހުގައި ބައިވެރިވެ ވާހަކަ ލިޔުމާއި، ވާހަކަ ލިޔަން ދަސްކުރުމުގައި ވަޤުތުތައް ހޭދަކުރަނީ އެކަމައް ހުންނަ ޝައުގުވެރިކަމެއްގެ ބޮޑުކަމުންނެވެ. އެކަމުން ލިބިދާނެ އިނާމަކަށެއްނޫނެވެ.

އެކްސްޓްރިންސިކް މޯޓިވޭޝަން: މިއީ ޙާލަތާއި ގުޅިފައިވާ ޝައުޤުވެރިކަމެވެ. މިފަދަ ޝައުގުވެރިކަން ބިނާވަނީ އިނާމެއް ނުވަތަ ތަރުޙީބެއް ހޯދުމައްޓަކައި ނުވަތަ ހޯދައިދިނުމައްޓަކައި ކަމަކައް ޝައުގުވެރި ކުރުވުމަށެވެ. މިސާލަކައް: އެންމެ ރީތިކޮއް ލިޔާ ކުއްޖަކައް  މުދައްރިސް ބެޖުދޭ ކަމުގައިވާނަމަ މި ޙާލަތުގައި ކުދިން ރީތިކޮއް ލިޔަން ޝަޤުޣުވެރިވަނީ މުދައްރިސްގެ ފަރާތުން ލިބޭ އިނާމަކަށެވެ. އެހެންކަމުން މިޙާލަތުގައި ކުއްޖާ އެކަމައް ޝާއުގުވެރިވަނީ ވަކިކަމެއް ލިބިގަތުމުގެ ބޭނުމުގައެވެ.

އެކިނަޒަރިއްޔާތުތަކުގައި ޝައުޤުވެރިކަން:

 އެކި ނަޒަރިއްޔާތުތަކުގެ އަލީގައި ޝައުޤުވެރިކަން މާނަކޮށްފައިވަނީ އެކި ގޮތަށެވެ. އެގޮތުން ހިޔުމަނިސްޓިކް ތިޔަރީގައި ޝައުޤުވެރިކަން އަމާޒުކުރެވެނީ ތަރުޙީބުލިބުމަށާއި، އަދަބު ލިބުމުން ރައްކާތެރިވުމަށްޓަކައެވެ. ބިހޭވިޔަރިސްޓިކް ތިޔަރީގައި ޝަޢުޤުވެރިކަން މާނަކޮށްފައިވަނީ ތަޢުރީފާއި، ތަރުޙީބާއި، އަދަބާއި، ޝައުޤުވެރިކަމާ ހުރި ގުޅުމުގެ ގޮތުގައެވެ. ކޮގްނިޓިވް ނަޒަރިއްޔާގައި ޝައުޤުވެރިކަން ބިނާވެފައިވަނީ އުނގެނޭ މީހާގެ އުއްމީދުތަކާއި، ޤަބޫލުކުރުންތަކާއި، ބޭނުންތަކަށެވެ. ހަމައެހެންމެ ކަމެއް ފާހަގަވެ ދެނެގަތުމާއި އެނގި ދޭހަވުމުގެ މައްޗަށެވެ.

މޯޓިވޭޝަން ތިއަރީއަކީ އުނގަންނައިދުނުމުގައި ވަރަށް ފައިދަ ބޮޑު ތިއަރީއެކެވެ. އެއީ ކަމެއްކުރުމުގައި ޝައުޤުވެރިކަމަކީ ވަރައް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ކަމެއްކަމުގައިވާތީއެވެ. މިގޮތުން ބަލާއިރު މި ތިއަރީގެ އަލީގައި ކުލާހުގައި ކުދިން ފިލާވަޅުތަކަށް ޝައުޤުވެރި ކުރުމަށް ގިނަ ކަންތައްތަކެއް  މުދައްރިސައް ކުރެވިދާނެއެވެ. ކުދިންގެ މިޖާޒާއި ގުޅޭ ކުދިން ގަޔާވާ ޓާސްކުތަކެއް ދެވިދާނެ އެވެ. އަދި ކުދިންނައްހިތްވަރު ދިނުމަކީ  ވަރަށް މުހިންމުކަމެކެވެ. އެގޮތުން ދިވެހިގަޑިއެއްގައި މަޒުމޫނުލިޔުން ފަދަ މަޢުޟޫއެއް ނަގާއިރު މަޢުޟޫއުތައް މުދައްރިސް އަމިއްލައަށް ކަނޑައެޅުމުގެ ބަދަލުގައި ދާއިރާތަކެއް ދީ ކުދިންގެ މަޝްވަރާއާއެކު މަޢުޟޫއެއް ކަނޑަ އަޅައިގެން ކުރިއަށް ގެންދާނަމަ ކުދިންގެ ޝައުގުވެރިކަން އިތުރުވާނެއެވެ.

ހަވާލާ:

http://en.wikipedia.org/wiki /Motivation

ބިހޭވިއަރ ލާނިންގް ތިއަރީ

ކިޔަވައިދިނުމުގައި މުދައްރިސުން އެބޭފުޅުންގެ ކިޔަވައިދިނުން ފެންވަރު ރަނގަޅު ކުރުމުގެ ގޮތުން އެކިއެކި ތިއަރީ ތަކުގެ ބޭނުނުން އަންނަނީ ހިފަމުނުންނެވެ. މީގެ ތެރެއިން އެއް ތިއަރީއަކީ ބިހޭވިއަރ ލާނިންގް ތިއަރީއެވެ. ބިހޭވިއަރ ލާނިން ތިއަރީގައި އުގެނުން މާނަކުރާގޮތައްބަލާއިރު އުނގެނުމަކީ މާހައުލުން އުނގެނޭ ފަރާތަށް ކުރުވާ އަސަރެއްގެ ނަތީޖާގެ ސަބަބުން ބޭރުފުށުން ހާމަވެ ފާޅުވާ ދާއިމީ ބަދަލެކެވެ.  މި ތިއަރީ ބުނާގޮތުން ދަރިވަރުގެ ސުލޫކު ގުޅިފައިވާނީ އޭނާ އުޅޭ މާހައުލުގައި ޙިއްސާކުރާ ކަންތައްތަކާއި، ތަޖުރިބާކުރާ ތަޖުރިބާ ކުރުންތަކާއިއެވެ. މި ތިއަރީބުނާގޮތުން އުގެނުނުކަން އަންގައިދެނީ ދަރިވަރުގެ ނުވަތަ މީހެއްގެ ފަރާތުން ފާޅުވާ ބޭރުފުށުގެ ޢަމަލަކުން ނުވަތަ ސުލޫކަކުންނެވެ.

މި ތިއަރީގެ މައިގަނޑު ކޮންސެޕްޓް ގުޅިފައިވަނީ ތަފާތު ތިން ލަފުޒަކާއެވެ. އެއީ ސްޓިމިއުލަސް، ބިހޭވިއަރ އަދި ރެސްޕޮންސްއެވެ. އުގަންނައި ދިނުމުގައި މި ތިއަރީއަކީ ވަރައް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ކަމެކެވެ. މި ތިއަރީގައި ދަރިވަރުގެ އުޅުނުން ރަނގަޅު ކުރުމަށާއި، އަދި އެއުޅުން ދެމެހެއްޓުމަށް ބާރުއަލާފައިވެއެވެ.

 މިތުއަރީ ބެހިގެންވާ ބައިތަކައް ބަލާއިރު  ކޮންޓިގިޔުޓީ( ކޮލެސިކަލް) އާއި އޮޕަރެންޓު ކޮންޑިޝަން އާއި ކްލެސިކަލް ކޮންޑިޝަން ހިމެނެއެވެ.

އުގަންނައި ދިނުމުގައި މި ތިއަރީ އެހެން ތިއަރީ ތަކެކޭ އެއްގޮތައް ވަރައް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެއެވެ.  މި ތިއަރިގައި ކުއްޖާގެ ފށުން ފެންނަ ގޯސް ސިފަތއް ދުރުކޮއް ރަނގަޅު ސިފަތައް އަށަގަންނުވާނެ ގޮތާއިމެދު ވާހަކަ ދައްކާފައިވެއެވެ. މި ގޮތުން ކުދިންނަށް ތަރުހީބު ދިނުމާއި، ކުދިންގެ ކިބައިން ފެންނަ ނުރަގަޅު އާދަތަކައް އަދަބު ދޭނެގޮތް ކިޔައިދީފައިވެއެވެ. މި ގޮތުން ތަރުހީބު ދިނުމައް (ރިއިންފޯސްމަންޓް) އަދި އަދަބު ދިނުމަށް (ޕަނިޝްމަންޓް) ބޭނުން ކުރެއެވެ.

ތަރުހީބު ދިނުމުގެ ތެރޭގައި ޕޮޒިޓިވް ރިއިންފޯސްމަންޓް އާއި ނެގެޓިވް ރިއިންފޯސްމަންޓް ހިމެނެއެވެ.

ޕޮޒިޓިވް ރީއިންފޯސްމަންޓު: ޕޮޒިޓިވް ރިއިންފޯސްމަންޓަކީ އެ ހިނގި ކަމެއްގެ ސަބަބުން ސުލޫކެއް ދެވަނަ ފަހަރަށް ތަކުރާރުވުމަށް ހިތްހަމަޖެހޭ، އަދި އެހީތެރިވެދޭ ފަދަ ނަތީޖާއެއް ދަރިވަރަށް ޙާޞިލުވުމެވެ. މިސާލު: ކޮންމެ ދުވަހަކު ދަރިވަރުން ފިލާވަޅު ހަދާނަމަ ހަފްތާނިމޭ ދުވަހު ފޮތައް ބެޖުދިނުން.

ނެގެޓިވް ރީއިންފޯސްމަންޓު:  ދެވަނަފަހަރައް ސުލޫކު ތަކުރާރު ކުރަނީ ހިންހަމަޖެހޭ ކަމަކުން ނުވަތަ ނުރަނގަޅު ކަންތައްތައް ދުރުކޮއްދިނުމެވެ.

ސޯޝަލް ކޮގްނިޓިވް ލާނިން ތިއަރީ

އެކި މީހުންނަށް އުގެނެން ފަސޭހައީ އެކިގޮތަށެވެ. އަދި މީގެ އިތުން އެކި ތަޖުރިބާތައް ކުރެވިގެންވެސް ބައެއްމީހުންނަށް އެއްޗެހި ދަސްވެއެވެ. މި ތިއަރީ ބުނާގޮތުން އުނގެނުމަކީ މާހައުލުން ގެންދެވޭ މަޢުލޫމާތު ބަދަލުކޮށް ސިކުނޑީގައި އެކަމާއި ގުޅޭގޮތުން އުފައްދާ އަސަރަކުން ސުލޫކު ވަކި ގޮތަކަށް ބަދަލުވާ ބަދަލުވުމެވެ. ބަންދޫޜާ (1986) ހާމަކުރައްވާފައިވާ ގޮތުގައި އުނގެނުމުގައި އެއްބައެއް އަނެއް ބަޔަކަށް އަސަރު ފޯރުވަނީ ގުޅި ލާމެހިފައިވާ ގުޅުމަކުން ނުވަތަ[ރެސިޕްރޯކަލް ރިލޭޝަންޝިޕް]އެއްގެ ސަބަބުންނެވެ. އިތުރައް މިކަން ބަޔާންކޮއްދެއްވަމުން ބަންޑޫރާ (1986) މި ކޮންސެޕްޓްބިނާކޮށްފައިވަނީ މައިގަނޑު 3 އަސާސެއްގެ މައްޗަށެވެ. އެއީ، ބިހޭވިއަރ(ކަމެއް ނުވަތަ ސުލޫކު)، މާހައުލު އަދި މީހާގެ ވިސްނުމެވެ.

     މި ތިއަރީގެ ތިއަރެސްޓެއް ކަމުގައިވާ  ބަންދޫރާ (1986) ހާމަކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ކުދިން ވަށައިގެން އުޅޭ އެކިއެކި މީހުން ކުރާ ކަންކަން ބަލައި ކޮޕީކޮށްގެން އެކަން މޮޑެލް ކުރެއެވެ.  މިއީ ވަރައް ބޮޑައް ޤަބޫލު ކުރެވޭކަމެކެވެ. މިކަން އެންމެ ބޮޑައް ފާހަގަ ކުރެވޭނީ ކުއަޖާ ކުޑައިރުގައެވެ. އެއީ މިސާލަކައް ކުއްޖާބަލަންހުއްޓާ މުދައްރިސް ނުވަތަ މަންމަ މީހަކާއި ދިމާއަށް އެއްޗެކޭ ބުނެފި ކަމުގައިވާނަމަ އެކުއްޖާވެސް އެފަދަ ޙާލަތެއް މެދވެރިވެއްޖެ ނަމަ އެގޮތައް ކަންތައް ކުރަން އުޅޭތަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެންނާނެއެވެ.

މޮޑެލިންގެ ތިން ވައްތަރެއް ވާކަމަށް ފާހަގަ ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. އެއީ ޑައިރެކްޓިވްކޮށް މޮޑެލް ކުރުމާއި، ސިމްބޮލިކްކޮށް މޮޑެލް ކުރުމާއި، ސިންތިސައިސްކޮށް މޮޑެލް ކުރުމެވެ.

ޑައިރެކްޓް މޮޑެލް ކުރުމަކީ ކުއްޖާއަށް ނުވަތަ ދަރިނަރަކައް ވީކަމުގައިވިޔަސް ފެންނަ ކަމެއް އެއަށް އެއްވެސް ބަދަލެއް ނުގެނެސް މޮޑެލް ކުރުމެވެ.  މިކަމަމީ ޢަންމު ގޮތެއްގައި ކުޑަކުދިންގެ ފުށުން ވެސް ވަރަށް އާންމުކޮށް ފެންނަ ސިފައެކެވެ.  ކުއްޖެއްގެ އަތުގައި އޮންނަ އެއްޗަކުން ތަނެއްގައި ޖެހުމުން އަޑެއް ކިޔައިފި ނަމަ، އެއަޑު އެއީ ކަމުދާ އަޑަކަށް ވެއްޖެނަމަ އެއެތިން ދެވަނަ ފަހަރައްވެސް ޖަހައެވެ. އަދި ހަމަ އެގޮތައް ނަމާދުކުރާތަން ފެނުމުން އެގޮތައް ނަމާދުކުރެއެވެ.

   ސިމްބޮލިކްކޮށް މޮޑެލް ކުރުމަކީ ކިޔުންތަކުން ނުވަތަ ޓީވީއިން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގޮތަކުން ފެންނަ ކަންތައްތައް އެހެންނޫންނަމަ ޝަޚުޞިއްޔަތުންގެ ސިފަތަކާ އެއްގޮތައް ކުދިން އުޅުމެވެ. މިސާލަކަށް މަޝްހޫރު ކުޅުންތެރިންގެ ބޮލުގެ އިސްތަށިގަނޑު ހަދާ ގޮތައް އިސްތަށިގަނޑު ހެދުމެވެ. ސްކޫލުގެ މާޙައުލުގައި ވެސް މުދައްރިސުން ކުރާ ކަންތައްތައް ކުދިން ވަރަށް ފަސޭހައިން ކޮޕީ ކުރެ އެވެ. މިކަން އެންމެ ބޮޑައް ފާހަގަ ކުރެވޭނީ ޕްރީ ސުކޫލް މަރުޙަލާގައެވެ. ޕްރީސްކޫލް ކުދިން ގެއަށް އައިސް އާންޓީ ދައްކާ ވާހަކަދައްކާ، އާންޓީ ކިޔަވަދޭގޮތައް ކިޔަވަދީ އުޅެއެވެ.

         ސިންތިޒައިޒް ކޮށް މޮޑެލް ކުރުމަކީ މީހެއްގެ ފަރާތުން ނުވަރަ އެހެންވެސް ގޮތަކުން ފެނުނު ކަމެއް ބަދަލަކާއެކު ނުވަތަ އެހެން ގޮތަކަށް ބަދަލުކޮށްގެން ކުދިން އެކަން ކުރެ އެވެ. މިސާލަކަށް، ކުރެހުމުގެ ގަޑިއެއްގައި ގަހެއް ކުރަހަން ނަމޫނާ ދެއްކުމަށްފަހު، އެ ކުއްޖަކު ބޭނުން ގަހެއް ކުރަހަން ޙަވާލު ކޮށްފިނަމަ، އެ ފެނުނު ގަހައް  ތަފާތު ބަދަލުތައް ގެނެސްގެން އެހެން ގަހެއް ކުރަހަފާނެ އެވެ.

 މި ތިއަރީގެ ސަބަބުން އުނގެނުމުގެ ތަފާތު ހުނަރުތަކާއި އަމިއްލަ ނަފުސު ކޮންޓްރޯލު ކުރުމުގެ ޤާބިލުކަންލިބި، އެކުދިންގެ ކިބައިގައި ކިޔެވުމުގެ ހުނަރާއި އުނގެނުމުގެ ޢަޒުމު އަށަގަނެއެވެ. އެހެންކަމުން، އެހެންކަމުން،  މި ތިއަރީ ބޭނުން ކޮއްގެން ކުދިން ޝަޢުޤުވެރިވާ ގޮތަށް ކުލާހުގައި  މުދައްރިސައް ފިލާވަޅުތައް ކުރިއަށް ގެންދެވިދާނެއެވެ.

ރެފަރެންސް:

The Social Cognitive Theory  http://sphweb.bumc.bu.edu/otlt/MPH-Modules/SB/SB721-Models/SB721-Models5.html